به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «چهارفصل»؛ شهر یاسوج، به‌عنوان مرکز سیاسی، اداری، فرهنگی و اقتصادی و پایتخت طبیعت استان کهگیلویه و بویراحمد، نقشی محوری در توسعه منطقه‌ای ایفا می‌کند. این شهر طی دو دهه اخیر رشد جمعیتی و فیزیکی قابل توجهی را تجربه کرده است. با این وجود، زیرساخت‌های شهری به‌ویژه در حوزه حمل و نقل عابر پیاده و مدیریت فضاهای عمومی، از قافله توسعه عقب مانده‌اند.

پیامدهای اجتماعی ناشی از این ناهماهنگی

این ناهماهنگی مستقیماً بر کیفیت زندگی روزمره، ایمنی و دسترسی شهروندان تأثیر منفی می‌گذارد. ای معضل نه‌تنها چهره‌ی بصری شهر را مخدوش می‌سازد، بلکه مهم‌تر از آن، دسترسی فیزیکی تمام اقشار جامعه اعم‌از؛ کودکان، سالمندان و معلولان به خدمات شهری را مختل می‌نماید.

پیاده‌روهای خیابان مرکزی شهر یاسوج یعنی خیابان‌های معلم و هجرت نمونه‌ای بارز از فقدان یک طرح منسجم شهری هستند.

تنوع و عدم تطابق مصالح

در طول یک مسیر پیاده‌روی صد متری در این دو خیابان ما شاهد ترکیب‌های بسیار زیاد و متنوعی از مصالح هستیم که اغلب به سرعت ساییده شده و بافت خشنی پیدا کرده‌اند، مصالحی اعم‌از؛ سنگ، سیمان، موزائیک، سنگ‌فرش، آسفالت و ... معضل زمانی جدی‌تر می‌شود که استانداردهای طراحی شهری معمولاً برای ارتفاع پیاده‌رو از سطح آسفالت، یک محدوده مشخص (مثلاً بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر) را تعریف می‌کنند اما در خیابان‌های مورد نظر بررسی‌ها حاکی از اختلاف در نقاط مختلف است.

چالش‌های مربوط به دسترسی و حرکت

مهم‌ترین نقص در این معابر، عدم رعایت اصول مناسب‌سازی است که مستقیماً حقوق شهروندان خاص را نقض می‌کند.

معضل رمپ‌ها و فقدان مسیر تداوم

عدم وجود رمپ‌های استاندارد نیز از دیگر مشکلات شهروندان یاسوجی است، تعداد رمپ‌های متصل‌کننده پیاده‌رو به سطح خیابان بسیار محدود است. رمپ‌های موجود نیز اغلب دارای شیب بسیار تند هستند که به‌هیچ‌وجه مناسب معلولان و عبور ویلچرها نیست.

همچنین محل قرارگیری رمپ‌ها اغلب توسط خودروهای پارک شده، تابلوهای تبلیغاتی مغازه‌ها یا حتی گلدان‌های تزئینی مسدود شده است.

خطرات برای افراد کم‌توان و سالمندان

برای یک فرد سالمند یا دارای محدودیت حرکتی، هرگونه شکست سطح می‌تواند منجر به آسیب جدی شود. اختلاف ارتفاع، خاکی‌بودن معابر، وجود سنگ‌ریزه‌ها آسفالت‌های فرسوده، موزائیک‌های شکسته و... برای یک فرد مسن با مرکز ثقل نامتعادل، ریسک سقوط را به‌شدت افزایش می‌دهد.

انسداد معابر توسط فعالیت‌های جانبی

فعالیت‌های تجاری و خدماتی در این خیابان‌ها نیز به شدت بر روان‌سازی مسیر عابرین در همین معابر خاکی و ناهمسان تأثیر منفی گذاشته‌اند.

بر همه این مشکلات سد معبر مغازه‌ها و قراردادن قفسه‌ها، یخچال‌های نوشیدنی، یا نمایش کالا در فضای پیاده‌رو، به‌ویژه در خیابان هجرت، را اضافه کنید. معضلی که مسیر را تنگ کرده و افراد را مجبور به تردد در نزدیکی لبه جداول و حتی خیابان‌ها می‌کند.

ساخت پله‌های ورودی بیش از حد بزرگ یا نصب بالابرهای کوچک برای دسترسی به زیرزمین‌های تجاری، بدون رعایت اصول شهرسازی، مسیر را پاره‌پاره کرده است.

کاهش کیفیت بصری و زیبایی‌شناسی شهری

شهر هویت بصری خود را از طریق تناسب و تکرار الگوها کسب می‌کند. آشفتگی در یاسوج اصول بسیاری را نقض کرده و سبب نارضایتی عمومی شده است.

 شهروندان انتظار دارند مرکز شهرشان نمایانگر نظم و مدیریت کارآمد باشد. تنوع مصالح و ارتفاعات متغیر، حس سردرگمی و عدم توجه به شهر را القا می‌کند.

پیامدهای ایمنی و سلامت جسمانی

حیاتی‌ترین دغدغه شهروندان زمین‌خوردن، پیچ‌خوردگی مچ پا و آسیب‌های ناشی از عدم تعادل است، مشکلاتی که به‌طور مستقیم به سطح نامناسب پیاده‌روها مرتبط است و شهروندان ناگزیر به خروج از این معابر به دلیل انسداد یا ناهمواری هستند این امر نیز سبب تداخل با جریان ترافیک خودرویی شده و خطر سوانح را افزایش می‌دهد.

نقض حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی

ایجاد فضاهای عمومی غیرقابل دسترس، زمانی تبعیض سیستماتیک محسوب می‌شود که معلولین و سالمندان عملاً از استفاده کامل از مراکز شهری محروم می‌شوند. زمانی که خیابان‌های اصلی به دلیل فقدان معابر و رمپ مناسب، برای یک فرد ویلچرنشین غیرقابل عبور باشند، حق برابری در مشارکت اجتماعی نقض شده است.

این وضعیت نشان می‌دهد که بودجه‌های عمرانی در گذشته صرف پروژه‌های مقطعی شده‌اند، نه پروژه‌های سیستمی که زیربنای عدالت در دسترسی را فراهم کنند.

تأثیرات اقتصادی و گردشگری

زیرساخت‌های شهری ضعیف، جذابیت سرمایه‌گذاری و گردشگری را کاهش می‌دهد. شهروندان یا گردشگران به دنبال محیطی امن، زیبا و کارآمد هستند. مسیرهای ناهموار، تجربه خرید و گشت‌وگذار را به تجربه‌ای طاقت‌فرسا تبدیل می‌کند و کسب‌وکارهای مستقر در آن مناطق متضرر می‌شوند.

با توجه به اهمیت استراتژیک خیابان‌های معلم و هجرت، اقدامات شهرداری یاسوج باید فوری، جامع و مبتنی بر استاندارد باشد.

شهر یاسوج و شهروندان آن شایسته داشتن مرکزی شهری است که در خور پایتخت طبیعت ایران باشد. تداوم وضعیت فعلی معابر در خیابان‌های معلم و هجرت، نه تنها یک ضعف عمرانی، بلکه نشانه‌ای از عدم تمرکز بر کیفیت زیست شهری و حقوق بنیادین شهروندی محسوب می‌شود.

انتظار می‌رود مدیران شهری با نگرشی علمی، بلندمدت و با تخصیص بودجه مناسب، زنجیره‌ی ناقص زیرساخت‌های پیاده‌رو را تکمیل کرده و امنیت، زیبایی و دسترسی برابر را برای تمام شهروندان یاسوج فراهم آورند. تأخیر در این امر، تنها به افزایش هزینه‌های آتی و تداوم مشکلات ایمنی برای شهروندان منجر خواهد شد.

انتهای خبر/