به گزارش پایگاه خبری تحلیلی چهارفصل، با پایان ادریبهشت ماه، هزار روز از عمر دولت حسن روحانی می گذرد. دولت اعتدال کم کم باید به فکر برنامه ای خاص برای انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 باشد تا بتواند خود را از جنگال عنوانی سنگین یعنی" اولین دولت چهار ساله جمهوری اسلامی ایران" برهاند. به عقیده نگارنده دولت روحانی چندان هم دور این عنوان نیست و چه بسا با عملکرد و جهت گیری هایی که در طول این مدت داشته است، لایق این عنوان هم باشد.

اما چه مسائلی باعث شده است که بعضی از تحلیل گران عرصه سیاست، دولت روحانی را دولتی چهار ساله بدانند و امیدی به پیروزی این دولت در انتخابات سال آینده نداشته باشند؟

اگر نگاهی موشکافانه به عملکرد این دولت از ابتدا تا کنون داشته باشیم و شعارهایی را که این دولت بر پایه آن ها به نوعی دل به دست آورد، در مقام عمل مقایسه کنیم، مصداق زیبایی مانند" به عمل کاربرآید، به سخندانی نیست" تداعی ذهنمان می گردد. دولت اعتدال روحانی که به طور خاص حل مشکلات اقتصادی مردم و کنترل تورم را به عنوان یکی از وعده های انتخاباتی خود به مردم عرضه می داشت، تاکنون نتوانسته به طور ملموسی، آن را جامه عمل بپوشاند و نوشدارویی برای یکی از مهم ترین دغدغه های مردم باشد.

عده ای تحلیل گر، این عدم توانایی روحانی را گم کردن کلید معروف توسط روحانی می دانند، اما به اعتقاد نگارنده، عدم توانایی دکتر حسن روحانی نسبت به حل مشکل، نه در گم کردن کلید، بلکه در اشتباهی انتخاب کردن کلید می تواند باشد. رئیس جمهور دوره یازدهم از ابتدای کاندیداتوری خود تا پیروزی در انتخابات و بعد از آن، به مسئله تحریم ایران در جامعه بین المللی نگاهی خاص داشت و مشکلات اقتصادی، تورم، انزوای سیاسی ایران و دیگر مسائل مربوط را در یک سبد گذاشته و حل همه این مشکلات را در رفع تحریم های ایران از سوی جامعه بین المللی می دانست. دکتر روحانی کلید رفع تحریم ها را نه در ایستادن و مقابله با زیاده خواهی های قدرت های بزرگ، بلکه در سازش و توافق با این قدرت ها تفسیر کرد و بعد از چند سال گفتگو و مذاکره، نهایتا کلیدی تحت عنوان برجام را بدست آورد.

برجام، کلید و یا به تعبیری شاه کلیدی برای دولت روحانی به حساب می آمد تا با تکیه بر آن، قفلی که سال ها بر در اقتصاد این کشور زده شده است را باز کند، اما گذشت زمان ثابت کرد که برجام نه تنها نمی تواندکلید حل این مشکل باشد، بلکه می تواند به پاشنه آشیلی برای این دولت تبدیل شود.

اگر ما از جناح های مخالف دولت اعتدال، دلواپسان و عموم مردم بگذریم، برجام حتی در راضی نگه داشتن  مسئولین دولت روحانی موفق نبوده است، تا آنجایی که رئیس کل بانک مرکزی دولت تدبیر و امید، اعتراف می کند که آنچه که از اثرات مثبت برجام عایدمان شده، تقریبا هیچ بوده است. این اعتراف خبر از پنبه شدن رشته های حسن روحانی می دهد. روحانی برجام را عاملی مهم و سپری برای پیروزی در جنگ با اصولگرایان در انتخابات سال 96 می دانست، اما گویا قبل از آن که بخواهد به جنگ با اصول گرایان برود و از برجام به عنوان سپر بلای خود استفاده کند، باید در داخل طیف خود، یک همدلی و هماهنگی در حمایت از برجام به دست آورد.

فی الحال بر همگان واضح و مبرهن است که برجام علیرغم آنچه که در مورد آن از سوی مقامات وصف می شد، فاقد کارایی ممکن است و دل بستن به آن، حتی از سوی دولت هم که حامی اصلی آن به حساب می آید، به نوعی معادل ضرب المثل تکیه بر باد کردن است.

پس می توان گفت که روحانی در انتخاب کلید اشتباه کرد، اما اشتباه بزرگ تر این بود که بنیان دولت چهار ساله را روی پایه های سست همین برجام بنا کرد، بنابراین اگر سال 96 شاهد ریزش این پایه ها و پایان دولت خود باشد، رواست و مصداق عینی از ماست که بر ماست.

اما مسئله ای دیگر که این روزها هم کم از آن سخن نمی رود، مسئله اتخاذ موضع مخالف و صریح از سوی حسن روحانی در برابر سخنان و مواضع حکیمانه رهبری است. از ابتدای شروع به کار دولت یازدهم تا همین چند روز پیش که علنا در مخالفت با رهبری، بحث کاربرد زبان های خارجه در کشور را پیش کشید، این جهت گیری های مخالف وجود داشته است. مردم ایران هیچگاه این چنین مخالفت هایی را برنمی تابند و کوچکترین مخالفت خود را می توانند با تغییر رأی خود ابراز کنند. بنابراین شیخ حسن روحانی برای اینکه بتواند چهار سال دیگر سکان دار قوه مجریه باشد و انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 را تاریخ زوال و انحطاط سیاسی خود تلقی نکند، کاری بس دشوار در پیش دارد.

سید سعید حسن زاده

کارشناس ارشد روابط بین الملل

انتهای پیام/