به گزارش پایگاه اطلاع رسانی چهارفصل؛ در آغاز سال جدید بازار آجیل و خشکبار در بازار رونق دو چندانی گرفته که در این راه سودجویان فرصت طلب، برای بدست آوردن منفعت بیشتر از هیچ تلاشی فرو گذار نمانده اند. عدم جنس مرغوب و همینطور قیمت های غیر عادلانه موجب شده است که خانواده کم بضاعت دست شان از جیب خود کوتاه گردد و در این ایام دورهمی نتوانند از خشکبار به نحو مطلوبی استفاده نمایند.

پسته گل سرسبد آجیل است، خندانش شیرین شکن و اخم آلودش دندان شکن! در این میان کشاورزانی هم هستند که با خون دل دست این محصول پرناز و غمزه را گرفته و از سرما و گرما عبورش می دهند تا مبادا خالی بر گوشه لبش بیفتد که در بازار سوداگری، خندان بودن پسته قیمتی در خور دارد. در بازار واسطه گری پسته محبوب دلالان است، اما در آخر این کشاورزانند که مغبون می شوند. 

"طلای سبز" در میان صادرات محصولات کشاورزی ایران، هم به لحاظ وزنی و هم به لحاظ ارزی رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. با وجود این طلای سبز کشور در مناطق عمده تولید کننده آن بسیار نازل قیمت گذاری می شود و این روند سال هاست که دست کشاورزان را خالی و جیب دلالان را پر از پول می کند. درخت پسته درختی مقاوم در برابر کم آبی است، اما تا به ثمر برسد عمری از پسته کار می گذرد. متوسط سن درخت پسته برای باردهی عددی معادل 10 تا 15 سال است. بعد از آن هم که  پسته حاصل می آید، تازه گرفتاری ها شروع می شود.

برای پسته کاران سال از مهر  شروع می شود. وقتی که اولین باد پاییزی می وزد زمین های پسته پر می شود از کارگرانی که اغلب از شهرها و استان های دیگر به شهرهای "پسته دار" می آیند تا سهمی از فصل پسته داشته باشند. فهرست خرج های کشاورز پسته کار از همین جا شروع می شود. مزد کارگران پسته چین و ترمینال، روزانه تا 45 هزار تومان می شود. به این مبلغ هزینه های ترابری وهزینه های مرتبط با کارکرد وسایل ترمینال ضبط پسته را هم که اضافه کنید برای یک روز برداشت محصول با احتساب 20 کارگر مبلغی معادل یک میلیون و 500 هزار تومان خرج می شود و چنانچه یک باغ پسته حدود یک ماه برداشت محصول داشته باشد، تنها مبلغ 45 تا 50 میلیون تومان صرف هزینه های مربوط به برداشت پسته می شود.

شخم زدن زمین برای هر هکتار روزانه تا 200هزار تومان خرج برمی‌دارد. هزینه های مربوط به هرس کردن درختان روزانه تا مبلغ 100 هزار تومان برای پسته کار هزینه در بر دارد. کود دهی به زمینی 10 هکتاری معادل 90 میلیون تومان خرج روی دست کشاورز می گذارد. در فصل آفت هم خرید هر لیتر سم "موونتو" 200 هزار تومان برای پسته کار تمام می شود که این میزان را برای نیم هکتار زمین می‌تواند استفاده کند. حقوق کارگر قراردادی و آبیار روالی سالانه برای کشاورز است که آن هم معادل 12 تا 20 میلیون تومان هزینه دارد. پول بروات موتورخانه ها نیز در یک سال عددی معادل دو میلیون تومان برای هرساعت آب برآورد می شود. با احتساب این مبالغ بیش از نیمی از درآمد سالانه یک پسته کار، صرف هزینه های پرورش و برداشت محصول می شود و در این میان، بیشترین سود از خرید و فروش "طلای سبز" به جیب دلالان و سوداگران این محصول می رود.

 امسال تا اینجای فصل برای سه نوع محصول عمده پسته شامل، اکبری، احمدآقایی و کله قوچی، نرخی متغیر با فروش عمده در نظر گرفته شده است. با اینکه تا به امروز مرجع مشخصی برای تعیین نرخ خرید محصول از کشاورزان معین نشده است، اما هر سال در این بازه زمانی قیمت هایی شناور از سوی تعاونی های کشاورزی، شرکت پسته و دلالان بازار اعلام می شود. با وجود اینکه همه این قیمت‌های اعلام‌شده، نرخی مطلوب نیست اما بازار خرید و فروش طلای سبز در این فصل رونق خود را دارد. در این بازار مکاره در غیاب مرجع مشخصی برای تعیین نرخ واحد، به نظر می‌رسد نان دلالان در روغن است.

مشکل قیمت‌گذاری پسته سال هاست که وجود دارد و در این میان هم هیچ نهادی به طور جدی، متولی حمایت از پسته و پسته کاران نمی شود. متاسفانه جهاد کشاورزی اهتمامی ندارد تا به گونه ای مطلوب در مورد نرخ پسته قیمت گذاری کند که سود نهایی به جیب کشاورز برود و نه دلالان. اگر مرجعی برای قیمت گذاری پسته وجود ندارد، چگونه هر سال نرخ هایی به عنوان قیمت پایه برای انواع پسته اعلام می شود؟

سال گذشته بود که حسین امیری خامکانی عضو کمیسیون انرژی مجلس از تعیین قیمت پسته ایران در خارج پرده برداشت و به سایت خانه ملت گفت: در حال حاضرقیمت پسته ایران در بازار امارات تعیین می شود... دلالان علاوه بر اینکه پسته را با قیمت ناچیز از باغداران ایرانی می خرند، بازارهای جهانی را هم با چالش مواجه می سازند. با این تشتت در بازار طلای سبز، چرا شرکت های پسته و یا تعاونی‌های کشاورزی، متولی قیمت گذاری این محصول نمی شوند؟

نماینده مردم رفسنجان و انارمعتقد است این نهادها فارغ از واقعیات بازرگانی جهانی همچنان با شیوه سنتی به امر تجارت نگاه می کنند. به گفته او: مدیریت این مجموعه ها سنتی و کهنسال است، لذا هنوز با احتساب سرانگشتی نرخ گذاری می کنند. اساسا اقتضائات محصولی مثل پسته باید در سطح کلان در نظر گرفته شود. فارغ از این عملکرد سال های گذشته این گونه نهادها، ضعیف و نارسا بوده و موجب نارضایتی مردم شده است. مشکل عمده در بازار پسته وجود دلالان است که پسته را عمده و ارزان می خرند، احتکار می کنند و در زمان های فروش سود کلانی می برند. الان پسته ای که در محل از پسته کار کیلویی 30 هزار تومان خریده می شود در تهران دستکم 50 هزارتومان فروخته می شود. نکته جالب این است که در بازار خرده فروشی، هر کیلو پسته رفسنجان در مناطق ثروتمند کلانشهرها تا مبلغ 70 هزار تومان هم فروخته می شود.

 به هرحال؛ آشفته بازاری در بازار آجیل بیداد می کند و در این آشفته بازاری گروهی منفعت طلب نه درد کشاورزان این مقوله را درک می کنند و نه از خط فقر و بی بضاعت ها خبری دارند بلکه با واسطه گری و به بالا کشیدن سود این کالای تجاری سعی دارند بیش از هر چیزی به سودی بیندیشند که این روزها در جیب دلالان بازار در حال چرخش است.

انتهای پیام /