به گزارش چهارفصل بودجه به عنوان سند مالی دولت هر ساله به صورت لایحه به مجلس برای بررسی ارائه و در نهایت به رای گذاشته می شود. بودجه دولت بر اساس سیاست پولی و مالی اتخاذ شده برای هر سال دستخوش تغییراتی می شود. بودجه ریزی سنتی روشی از بودجه ریزی در قالب جداولیست که در دنیا کمتر استفاده می شود و جای خود را به روش بودجه ریزی عملیاتی یا سایر روش های دیگر داده است.  در ذیل به تحلیل برخی آمارها که نمایانگر  نکاتیست پرداخته می شود:

۱.تقاضا و عرضه کل اقتصاد از سال 95 تا 99 بیش از 3 برابر شده است و همچنین ارزش ناخالص داخلی(GDP) نیز حدود 3 برابر شده است. اما در مقابل ارزش پول ملی از سال 95 تا سال 99  بیش از 850 درصد کاهش داشته است. یعنی نسبت کاهش ارزش پول و رشد بودجه توازن ندارد.

۲.با توجه به قیمت دلار در سال 95 که حدود 3600 تومان بوده اگر حقوق یک کارمند در سال 99 به 7 میلیون تومان هم رسیده باشد با توجه به نرخ دلار در سال 99 که به طور میانگین حدود 25 هزار تومان بوده ارزش حقوق کارمند دولت تقریبا به نصف کاهش یافته است.

۳.منابع بودجه کشور در سال 95 حدود 9785530 هزار میلیارد ریال بوده که در سال 99 به 20176016 رسیده است که از حیث عدد بیش از 100 درصد رشد را نشان می دهد اما به لحاظ ارزش آن هم در صورتی که دولت می توانست آن منابع را در حقیقت تامین کند ارزش منابع در سال 99 در حد نصف ارزش منابع در حد سال 95 می باشد

۴.بودجه شرکت های خصولتی که اکثرا طی این سال ها زیانده هم بودند از کل بودجه کشور از 70 درصد در سال 95 به 76  درصد در سال 1399 افزایش یافت را  می بلعند و در پایان سال زیانده از آب در می آیند.
 

۵.بودجه عمرانی دولت به عنوان محرک بسیاری از بخش های تولیدی کشور عمل می کند و میزان تخصیص این بودجه به نوعی شاخص فعالیت بخش های مختلف تولیدی محسوب می شود. به این معنا که وقتی بودجه عمرانی افزایش یا کاهش می یابد عملا اقتصاد یا دچار رکود یا رونق می شود. در سال 95 بودجه عمرانی در حدود 57481 میلیارد تومان در نظر گرفته شد. در سال 1399 بودجه عمرانی به 87982 میلیارد تومان رسید که اگر نرخ دلار را در سال 95 حدود 3600 و در سال 99 به طور میانگین 25 هزار تومان در نظر بگیریم بودجه عمرانی سال 95 با ارزش معادل 14 میلیارد دلار بوده و در سال 99 به ارزش معادل 3.5 میلیارد دلار یعنی بودجه عمرانی در سال 99 یک چهارم ارزش بودجه عمرانی سال 95 رسیده است.
 

۶.در سال 95 درآمدهای مالیاتی مصوب قانون بودجه در حدود 103 هزار و 828 میلیون تومان بوده که در سال 99 درآمد مالیاتی به 192.5 هزار میلیارد تومان رسیده است. یعنی به لحاظ عدد و رقم در ظاهر بیش از 95 درصد عدد رشد داشته است اما به لحاظ ارزش و نرخ ارز که بسیاری از امور در بازار به نرخ ارز وابسته است حدود یک پنجم سال 95 شده است. این در حالیست که بخش های پرپولی وجود دارند که درآمد مالیاتی از آنها بسیار زیاد می شود و دولت باید سراغ آن بخش ها همچون پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، فولادی ها برود

۷.نرخ تورم از 6.9 درصد در سال 95 به 36.4 در سال 99 رسید که رشدی 600 درصدی یا 6 برابری را داشته است

۸.بودجه استان کهگیلیه و بویر احمد در سال 1395 حدود 178 میلیارد تومان و معادل 49.5 میلیون دلار با دلار 3600 تومان بوده است. بودجه استان در سال 1399 حدود 932 میلیارد تومان و معادل 37.5 میلیون دلار با دلار میانگین 25 هزار تومان بوده است که نشان می دهد از لحاظ ارزش پولی حدود 25 درصد کاهش داشته است.
  بودجه 1400 استان  در حدود 1451 میلیارد تومان است که 56 درصد نسبت به سال 99 رشد  با واد پول ریال داشته است.
اگر نرخ ارز را به طور میانگین  برای 1400 حدود 25 هزارتومان در نظر بگیریم ارزش بودجه 1400 حدود 58 میلیون دلار می باشد که به نسبت قبل ، در شرایطی که شهرستان های گچساران و باشت بدون نماینده بود، رشد هم در واحد ریال و هم در واحد نرخ ارز داشته است.

بنابراین بر اساس آمارهای فوق دولت سال به سال با کسری بیشتری از بودجه مواجه و استقراض و چاپ پول بیشتری لحاظ کرده و این حجم نقدینگی خود تورم و افزایش قیمت ها را سرعت داده است و طبق آماری که نشانگر کاهش ارزش بودجه عمرانی طی سالهای گذشته بوده  مشاهده شد که حرکت تولید نزولی شده بود. همچنین در قیاسی که نسبت به بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد صورت گرفت ارزش بودجه بر اساس نرخ ارز طی برهه زمانی بررسی شد.

سید محمد قاضی نیا - مدرس دانشگاه

انتهای پیام/