به گزارش پایگاه خبری تحلیلی چهار فصل؛ گچساران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز، سال‌هاست به‌عنوان یکی از شهرهای استراتژیک کشور شناخته می‌شود، اما همین شهر ثروتمند، محلاتی در دل خود دارد که نماد فقر و ناکارآمدی شهری است. بافت فرسوده سادات، رادک، لبنان و کیامرثی در دوگنبدان، بیش از ۲۵ هزار نفر از جمعیت این شهرستان را در خود جای داده است؛ مردمی که هر روز با خطر ریزش خانه‌های نیمه‌مخروبه، نبود خدمات شهری و تهدیدهای اجتماعی مواجه‌اند.

۱۶۰ هکتار بافت فرسوده؛ رکورددار استان

طبق آمارهای رسمی، گچساران با دارا بودن ۱۶۰ هکتار بافت فرسوده، بیشترین سهم را در میان شهرهای کهگیلویه و بویراحمد دارد. کارشناسان بر این باورند که شیب تند، سنگی بودن زمین و قدمت بالای منازل (بیش از ۷۰ سال) این منطقه را به «خطرناک‌ترین بافت فرسوده استان» بدل کرده است.

امیدی که نیمه‌کاره ماند

در سال ۱۳۹۳، طرح احیای بافت فرسوده دوگنبدان به‌عنوان یکی از پروژه‌های ملی کشور آغاز شد. در سال ۹۷، بخش‌هایی از رینگ شهری برای اتصال محله سادات تا لبنان اجرا و به محل تفرج و پیاده‌روی مردم تبدیل شد. روشنایی، دسترسی مناسب و زیباسازی از نتایج اولیه این پروژه بود؛ اما درست زمانی که مردم امیدوار به ادامه این روند بودند، طرح در خیابان کیامرثی نیمه‌کاره رها شد و به‌جای کاهش آسیب‌های اجتماعی، زمینه‌ساز شکل‌گیری پاتوق معتادان و گسترش ناامنی شد.

خانه‌های نیمه‌کاره؛ سیمای نازیبا و مأمن آسیب‌ها

امروز ساختمان‌های نیمه‌تمام و خانه‌های مخروبه در کوچه‌های محله کیامرثی، نه‌تنها منظره‌ای نازیبا به شهر داده‌اند، بلکه محل تجمع معتادان متجاهر و پاتوقی برای انواع آسیب‌های اجتماعی شده‌اند. کودکان این منطقه، هر روز در مسیر مدرسه با صحنه‌هایی مواجه می‌شوند که احساس امنیت و آرامش روانی را از آنان سلب کرده است.

یکی از شهروندان می‌گوید: ما نمی‌دانیم مسئولان چه زمانی تکلیف این طرح را مشخص می‌کند. اینجا جای زندگی نیست، اما توان مالی برای خرید خانه درجایی دیگر را هم نداریم. خانه‌هایمان نه امنیت دارد و نه ارزش واقعی.

گرانی ساخت‌وساز و بن‌بست معیشت مردم

باوجودآنکه برخی از مردم اقدام به بازسازی خانه‌های خود کرده‌اند، اما به دلیل جهش سرسام‌آور هزینه‌های ساخت‌وساز، بسیاری از این پروژه‌ها نیمه‌کاره رها شده‌اند. وضعیت اقتصادی خانوارها، فقر گسترده و نبود تسهیلات مناسب، باعث شده که بخش زیادی از ساکنان همچنان در همان خانه‌های فرسوده و ناایمن باقی بمانند.

آمار نیمه‌تمام؛ ۵ هزار واحد روی کاغذ

قرار بود در قالب طرح بازآفرینی، بیش از پنج هزار واحد مسکونی در محلات سادات، لبنان، رادک و کیامرثی نوسازی شود. هرچند در سال‌های ابتدایی این طرح، اقدامات زیرساختی نظیر ساخت فرهنگسرا، کتابخانه، پارک و مرکز بهداشت انجام شد و بیش از ۲ هزار و ۲۵۰ واحد احیا شد، اما به دلیل نبود اعتبار، ادامه این طرح حیاتی متوقف‌شده است.

بافت فرسوده، بستر جرم و ناامنی

کارشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند که وضعیت نابسامان بافت فرسوده گچساران، مستقیماً به افزایش آسیب‌های اجتماعی و کاهش امنیت منجر شده است. تراکم جمعیتی بالا، تنوع قومی، فقر، اعتیاد، خشونت و کمبود امکانات، شرایطی فراهم کرده که این مناطق را به کانون جرم‌های خرد و ناامنی‌های اجتماعی بدل کرده است.

فقر در دل ثروت؛ تناقض تلخ گچساران

اینکه شهری با بزرگ‌ترین ذخایر نفت و گاز کشور، محلاتی چنین محروم داشته باشد، تناقضی تلخ است. بسیاری از ساکنان بافت فرسوده نه توانایی مالی برای جابه‌جایی دارند و نه امکان بازسازی خانه‌های خود را. آن‌ها در خانه‌هایی زندگی می‌کنند که هرلحظه ممکن است بر سرشان آوار شود.

ضرورت اقدام فوری مسئولان

کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که پرداخت وام‌های کم‌بهره با بازپرداخت طولانی‌مدت برای نوسازی منازل، آموزش و ارتقای فرهنگ شهروندی و امنیت محلات، بهره‌گیری از ظرفیت بزرگان و سران طوایف برای تقویت انسجام اجتماعی، جلوگیری از تراکم بیش‌ازحد ساختمانی و جمعیتی، تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام بازآفرینی شهری می‌تواند چنین چالش‌هایی را مرتفع کند.

ورود شورای شهر به موضوع بافت فرسوده

کیانوش بلوطی، رئیس شورای شهر دوگنبدان، در گفتگو با این پایگاه خبری تحلیلی با تأکید بر ضرورت برخورد با خانه‌های مخروبه و ناایمن در محله شهید کیامرثی، اظهار داشت: منازل تخریب‌شده در این محله دارای مالک هستند، اما واقعیت این است که این خانه‌ها هیچ‌گونه ایمنی ندارند و امروز به جولانگاه بسیاری از معتادان متجاهر تبدیل شده‌اند. این مسئله، هم امنیت عمومی را تهدید می‌کند و هم آسایش خانواده‌ها و کودکان محله را از بین برده است.

وی ادامه داد: طی جلسات مشترک با مسئولان و دستگاه‌های متولی، مقرر شد مالکان این خانه‌ها شناسایی شوند و اقدامات لازم را انجام دهند. در غیر این صورت با حکم دادستانی به آنان اخطار داده خواهد شد تا نسبت به تخریب کامل منازل خود اقدام کنند.

دیدار مردمی در مسجد محله کیامرثی

بلوطی با اشاره به دیدار مردمی هفته گذشته در مسجد موسی بن جعفر (ع) خیابان پنجم شهید کیامرثی، افزود: در این نشست که با حضور جمعی از مدیران دستگاه‌های خدمات‌رسان برگزار شد، اهالی محله مشکلات خود را مطرح کردند. مردم به‌طورجدی بر لزوم رفع مشکلات و رسیدگی به وضعیت محله کیامرثی تأکید داشتند. در ادامه جلسه، مشکلات این محله احصا شد و قرار شد در جلسات آینده با حضور مسئولان دستگاه‌های مرتبط، برنامه‌ریزی لازم برای اجرای پروژه‌های عمرانی صورت گیرد.

برنامه‌های شهرداری دوگنبدان برای بهسازی

رئیس شورای شهر دوگنبدان بابیان اینکه رسیدگی به مشکلات بافت فرسوده یکی از دغدغه‌های اصلی شهردار است، توضیح داد: بهسازی و مناسب‌سازی معابر، کوچه‌ها و خیابان شهید کیامرثی تا چهارراه مسجد صاحب‌الزمان (عج) در دستور کار شهرداری قرارگرفته است و با هماهنگی‌های لازم از محل اعتبارات آلایندگی، این طرح در آینده نزدیک عملیاتی خواهد شد.

وی در پایان یادآور شد: در دیدار مردمی که با حضور هیأت امنا، شهردار و برخی ادارات شهرستان برگزار شد، مشکلات به‌طور کامل مطرح و ثبت شد. این موضوعات در قالب پروژه‌های عمرانی در جلسات آینده بررسی و برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی خواهد شد.

بیان این مسئله به‌خوبی نشان می‌دهد که موضوع بافت فرسوده، به دغدغه‌ای مشترک میان مردم و مدیریت شهری بدل شده است؛ هرچند همچنان فاصله زیادی میان وعده‌ها و تحقق واقعی برنامه‌ها وجود دارد.

بافت فرسوده؛ آینه‌ای از عدالت ناتمام

گچساران نمونه بارزی است از شهری ثروتمند با مردمی گرفتار در فقر شهری. بافت فرسوده، نه‌تنها تهدیدی برای زندگی مردم که نمادی از سیاست‌های نیمه‌تمام و مدیریت ناکارآمد است. اگر امروز اقدامی فوری برای احیای این محلات انجام نشود، فردا نه‌تنها شاهد گسترش آسیب‌های اجتماعی و مهاجرت اجباری خواهیم بود، بلکه اعتماد عمومی به کارآمدی مسئولان بیش‌ازپیش فرو خواهد ریخت.

مسئولان باید بدانند، نجات بافت فرسوده گچساران تنها یک پروژه عمرانی نیست، بلکه مسئله‌ای انسانی، اجتماعی و امنیتی است؛ مسئله‌ای که به معنای واقعی کلمه، با جان ۲۵ هزار نفر از شهروندان گره خورده است.

انتهای خبر/