بسمه تعالی

"ترنم تذکر"

ما به دنبال جامعه ای هستیم که در آن،آنچه خدا دوست دارد انجام شود…

برای مقدمه به اهمیت و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر توجه می کنیم که در نهج البلاغه به زیبایی اشاره شده است:

مولای متقیان امام علی(ع) می فرمایند: تمام کارهای خیر و حتی جهاد در راه خدا،نسبت به امر به معروف مثل رطوبت دهان است  به آب دریا.

در آیه36 سوره نحل،دو وظیفه اصلی پیامبران ،یکی، امر به یکتاپرستی که از بزرگترین معروف هاست(ان اعبدوا الله)، و دیگری، نهی از طاغوت ها که بزرگترین منکرهاست(اجتنبوا الطاغوت)، ذکر شده است.

انقلاب عزیز ما  نتیجه بزرگترین امر به معروف و نهی از منکر ، با رهبری آن مرد خدا بود که فرمودند:

” ما بر سر شهر و مملکت با کسی دعوا نداریم،ما تصمیم داریم پرچم لا اله الا الله را بر قلل رفیع کرامت و بزرگواری به اهتزاز درآوریم.”

امام خمینی(ره) که شعاع چشمانش تا خدا را نشان می داد،افقی را برای ما ترسیم کرد تا با یک نگاه آسمانی خط عبوری را به سمت جامعه آرمانی که در آن انسانیت،کرامت و شرافت معنا می شود، ادامه دهیم؛ اما در لوای این دید آرمانگرایانه ،در واقعیت با جامعه ای مواجه ایم که گریبانگیر موانع و منکرهای زیادی است؛

لذا همانطور که بدن انسان جهت سلامتی و بقا نیاز به یک سیستم دفاعی قوی برای مقابله با میکروب های بیماری زا و جلوگیری از تکثیر آنها دارد،جامعه سالم نیز اگر در معرض میکروبها و منکرهای اجتماعی قرار بگیرد و امر به معروف و نهی از منکر انجام نشود، باید منتظر نابودی آن بود؛

شهید مطهری می فرماید:

“امر به معروف و نهی از منکر،یگانه اصلی است که ضامن بقای اسلام است؛به اصطلاح علت مبقیه است.اصلا اگر این اصل نباشد،اسلامی نیست.( امر به معروف و نهی از منکر) رسیدگی کردن به وضع مسلمین است.آیا یک کارخانه بدون بازرسی و رسیدگی دائمی مهندسین متخصص که ببینند چه وضعی دارد،قابل بقاست؟اصلا آیا ممکن است یک سازمان همینطور به حال خود باشد،هیچ درباره اش فکر نکنیم و در عین حال به کار خود ادامه دهد؟ابدا…! جامعه هم چنین است.یک جامعه اسلامی اینطور است بلکه صد درجه برتر و بالاتر.شما کدام انسان را پیدا می کنید که از پزشک بی نیاز باشد؟ (مجموعه آثار ج17 ص235) “

نکته بسیار مهم که مورد تغافل واقع شده است این است که خیلی از منکر ها در ابتدای ظهور و بروز با هزینه و انرژی کمی قابل برطرف شدن هستند،لکن چنانچه به موقع نهی و جلوگیری نشوند، باعث تکثیر،عفونت و غلبه شدن آن در جامعه شده،که نه تنها گلبول های سفید جامعه بلکه قوی ترین آنتی بیوتیک ها هم چاره ساز نبوده ، و یا در حالت خوشبینانه اگر انتظار درمان داشته باشیم،قطعا با هزینه و انرژی چندین برابری نسبت به ابتدای کار، رو به رو خواهیم شد.

در جامعه ای که امر به معروف و نهی از منکر ترک شود،علاوه بر اثرات مستقیم ترک این فریضه باید منتظر اثرات تکوینی آن،رخت بر بستن برکت ها و  نزول مصیبتها باشیم.

پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:آن گاه که امت من امر به معروف و نهی از منکر را واگذاشته و به عهده یکدیگر نهادند پس منتظر مصیبت شدید یا جنگی از جانب خدای متعال باشند. (کافی/ج5/ص59)

در سوره بقره،آیه251،خداوند می فرماید: اگر گروهی از مردم جلوی فتنه و فساد را نگیرند،همه زمین به فساد کشیده می شود؛ شبیه همین آیه را، امام علی(ع) در نامه 47 نهج البلاغه فرموده است: اگر مردم امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنند،اشرار بر آنان مسلط خواهند شد و دعاها و ناله ها دیگر اثری نخواهند داشت.

اگر امام خمینی(ره) فرمودند محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است،در واقع محرم و صفر یادآور یک امر به معروف و نهی از منکر عظمایی است که امام حسین(ع)،آن را هدف قیام بی نظیرش اعلام کرد؛در واقع عاشورا و امر به معروف و نهی از منکر خونی است که در پیکره جامعه اسلامی جریان دارد و ضامن حیات آن است؛ خداوند در آیه104 سوره آل عمران جامعه ای را رستگار می داند که امر به معروف و نهی از منکر در آن زنده باشد.

در زمینه فردی هم، خداوند شخصی را مومن واقعی و با عزت می داند که در جامعه و حوادث پیرامون، بی تفاوت نباشد؛ پیامبر اکرم(ص) فرمودند:خدای متعال از کسی که ادعای ایمان دارد ولی،ضعیف است و ایمان واقعی ندارد،بیزار است، سوال شد:آن ضعیف الایمان که دین ندارد،کیست؟ فرمودند:کسی که نهی از منکر نمی کند. (کافی/ج5/ص59)

و در حدیث دیگری داریم: کسی که در برابر خوبی ها و بدی ها بی تفاوت است،مرده ای است که در میان زنده ها نفس می کشد. (تهذیب الحکام،ج6،ص181)

قسمت دوم:

واجب فراموش شده(درد دل ، درد جامعه)

آیا تا به حال با منکری مواجه شده ای که توسط افراد متجاهر به فسق، بصورت عادی و مداوم و در امنیت کامل در جامعه در حال  انجام است،و این سوال به ذهنت متبادر شود که،چه کسی باید جلوی این منکر را بگیرد؟ و یا به نهادها و مسئولین ذیربط مراجعه کنی و با جواب های ذیل مواجه شوی:

-        باید کار ریشه ای انجام داد!

-        این قسمت از کار به ما ارتباط ندارد!

-        کار از کار گذشته!

-        باید این وضعیت را بپذیریم!

-        اختیارات کافی به ما نداده اند،کاری از ما ساخته نیست!

-        و…

شبیه همین جوابها را از افراد جامعه و متدینین نیز می شنویم:

-        مسئولین باید کاری بکنند!!

-        تذکر لسانی اثری ندارد!!

-        باید فکر اساسی کرد!!

-        با یک گل بهار نمی شود!!

-        روحیه اش را نداریم!!

-        الان تذکر برایمان ضرر دارد!!

-        مردم مجبورند منکر انجام دهند،مشکلات اقتصادی دارند!!

-        و…

قطعا با شنیدن این جوابها،بیشتر از دیدن منکر ناراحت خواهی شد؛ ناراحت از یک سکوت بزرگ، اما نهایتا راه حل چیست،آیا سری تکان می دهی یا تکانی به خود می دهی؟

مقام معظم رهبری فرمودند: بعضی میگویند امر به معروف و نهی از منکر اثری ندارد، امر به معروف و نهی از منکر معجزه می کند.

و در جای دیگر می فرمایند تذکر لسانی اثرش از توپ و تانک هم بیشتر است.

اگر تاریخ را به دقت مرور کنیم،به تجربه های تلخ سکوت ، جنایت ها و خیانت های  ناشی از آن که گهگاه منجر به انحراف یک نسل شده است پی خواهیم برد.

در حدیث داریم:اگر گناه مخفیانه انجام شود،خطری برای همه مردم ندارد،ولی اگر گناه آشکارا انجام شود و مردم قدرت برخورد داشته باشند،ولی ساکت بمانند،خداوند همه را مورد قهر و عذاب خود قرار می دهد.

وقتی عذاب بر قوم هود نازل شد،سوال شد که فقط 40درصد مردم نافرمان بودند،در جواب فرمودند:60درصد هم ساکت بودند.

سکوت، سقیفه را به نتیجه رساند؛ سکوت، از عوامل مهم به وقوع پیوستن کربلا بود؛ سکوت، اهل بیت را خانه نشین کرد؛

امام صادق(ع) به یکی از یاران خود فرمود:اگر شما دور بنی عباس را نمی گرفتید،آنها ما را خانه نشین نمی کردند،سکوت شما ما را خانه نشین کرد. (وسائل الشیعه/ج12/ص144)

اما در پاسخ به کسانی که علت منکرات را مسائل اقتصادی مطرح می کنند، باید گفت:

اولا، مشکل اقتصادی،جواز و دلیل موجهی برای منکر نیست.

ثانیا، یکی از دلایل مهم مشکلات اقتصادی در جامعه و در زندگی فردی،بی تقوایی و ترک امر به معروف و نهی از منکر است.

ثالثا،امر به معروف و نهی از منکر خود یکی از عوامل مهم در نازل شدن برکات از جانب خداست.

امام باقر(ع) می فرمایند:با امر به معروف و نهی از منکر،کسب ها حلال و زمین ها آباد می شود. (تفسیر نمونه،ج3،ص38)

در آیه96 سوره اعراف، خداوند می فرماید:اگر مردم ایمان آورند و تقوا پیشه کنند (که یکی از مصادیق بارز تقوی، امر به معروف و نهی از منکر است) به طور قطع،برکاتی از آسمان و زمین بر آنان خواهد گشود.

در آخر باید به این نکته اشاره کرد که، امر به معروف و نهی از منکر توفیق بزرگی است که  نصیب هر کسی نخواهد شد:

پیامبر فرمودند: کسانی که امر به معروف و نهی از منکر می کنند: جانشینان خداوند بر روی زمینند. (تفسیر نمونه،ج3،ص38)

و در جای دیگر می فرمایند:گروهی هستند که نه پیامبرند و نه شهید؛ولی مردم به مقام آنان که به خاطر امر به معروف به دست آورده اند غبطه می خورند. (مستدرک/ج2/ص358)

حضرت حجت الاسلام و المسلمین قرائتی، با اشاره به آیه114 سوره آل عمران می فرمایند: صالحانی را که ما در نماز با جمله “السلام علینا و علی عبادالله الصالحین” ، بر آنان درود می فرستیم،کسانی هستند که امر به معروف و نهی از منکر می کنند.

آیه114 سوره آل عمران: ” یومنون بالله و الیوم الاخر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و یسرعون فی الخیرات و اولئک من الصالحین “

” به خدا و روز بازپسین ایمان دارند و به نیکی فرمان می دهند و از کار ناپسند باز می دارند و در کارهای خیر پیشتازند و آنان از صالحانند. “

انتهای پیام/گ