به گزارش پايگاه خبري تحليلي چهارفصل،‌ محمد ناصر پاك نژاد در يادداشتي به بررسي و تحلیل گفتمان سخن كاوی، تحلیل كلام  و  تحلیل گفتار رياست محترم جمهور فعلي و مقايسه اي با سبك بيان و گفتار دكتر احمدي نژاد پرداخت و نوشت: گفتمان بسيار پيچيده است و براي واكاوي دقيق يك گفتمان بايد از رشته هاي مختلف علوم از جمله روان شناسي در گرايشهاي مختلف، علوم اجتماعي و علوم سياسي و... ياري جست ولي از آنجا كه گفتاري كه در اين مرقومه مد نظر است بيشتر از ناحيه سياسيون ارائه شده و خطاب آنان نيز عوام هستند بنابراين با كمي دقت نظر مي توان به بررسي آن پرداخت.

در تحلیل گفتمان مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه وقوع متن یا نوشتار، گفتار، ارتباطات غیركلامی و رابطه ساختار و واژه ها در گزاره ای كلی نگریسته می شود و واژه ها هر كدام به تنهایی مفهوم خاص خود را دارا هستند اما در شرایط وقوع و در اذهان گوناگون معانی متفاوتی دارند. انتقال، دریافت و تاثیرگذاری متفاوت و گوناگونی مي توانند در پي داشته باشند.

در تحلیل گفتمان، علاوه بر بررسي عناصر نحوی و لغوی تشكیل دهنده ی جمله به عنوان عمده ترین مبنای تشریح معنا، از عوامل بیرون از متن، یعنی بافت موقعیتی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، ارتباطی و غیره مورد بررسي قرار مي گيرند.

با اين مقدمه كوتاه به بررسي گفتمان دو دوره رياست جمهوري ها مي پردازيم كه مي توان ذكر كرد گفتمان امروزه بیانگر ویژه گی ها و خصوصیات تاریخی چیزهای گفته شده و چیزهایی است كه ناگفته باقی می ماند. گفتمان ها نه تنها مربوط به چیزهایی است می تواند گفته یا در باره اش فكر شود، بلكه درباره ی این نیز هست كه چه كسی، درچه زمانی و با چه آمریتی می تواند صحبت كند.

خطای بزرگ برخي از گفتمان ها اين است كه تصور كنند، دولت وحكومت فقط در یك دستگاه سیاسی ساده خلاصه می شود، حال آنكه هر آنچه وفاق اجتماعی را میسر می سازد، دارای جوهره ای از قدرت است و فرهنگ، ایده ها، آداب و رسوم و سنتها و حتی احساس و شعور مشترك مردم از عوامل و ابزار هاي توافق سازي است كه دولت ها بايد به آنان توجه ويژه داشته و در زمينه ايجاد و ادامه آنها با مردمشان صادق باشند و در جنگ فرهنگي براي مردم باايجاد آگاهي از روند آنچه كه بايد اتفاق بيفتد اين جبهه را با سلاح صداقت حفظ كنند.

متاسفانه مدتي است باب شده كه هر وقت از مسئولان عالي رتبه توضحي خواسته مي شود همه چيز را به اعتقاد حقير با تفكري فرافكنانه به آينده موكول مي كنند.

وعده وعيدهايي كه ديگر عوامانه ترين عضو اين جامعه را نيز خسته كرده است.چرايي اين نكته كه چرا رؤساي جهور به ويژه آقايان احمدي نژادو روحاني حرف از آينده مي زنند هر چند آينده نكگري اينان از رمين تا آسمان تفاوت دارد.

در اين مرقومه با حفظ اين نظر كه تحت هيچ شرايطي نمي توان خدمات، كارها، طرح ها و پروژه هاي دولت فعلي را با  دولت دهم مقايسه كرد و حتي ميتوان گفت دولتهاي نهم و دهم بي سابقه ترين و پركارترين دولت در نظام جمهوري اسلامي بوده است، بيان مي دارد كه  در نيمه سال دوم دولت فعلي سبك و شگردي خاص و آشنا را در سخنراني ها، بيانات و مصاحبه هاي خود ارئه مي دهد.

پنهان کاری یکی از مهم ترین عوامل برای ندادن اطلاعات دقیق و واضح به مردم برای کنترل کردن اوضاع است که این مورد در رابطه با اتفاقات اخیر و حتی سال های آخر در دولت دهم براحتی قابل مشاهده است. وقتی در عمل اتفاق خاص و قابل انتظاری نمی افتد اما با شعارهای پوپولیستی وعوام گرایانه در سطح عموم صحبت هایی انجام می گیرد که انگار همه چیز روبه راه بوده و اشکال خاصی هم  وجود ندارد مردم گفتماني را درك مي كنند مه فقط تهيج آورانه  است نه اميدوارنه.

وقتی گفتمان دولت ها يكي می شود

از اول انقلاب تاکنون همه دولت ها از سازندگی و مدعی آزادی تا عدالت گرا ومروج گفتمان اعتدال در کشور باشعارهای عوام گرایانه(پوپولیستی)، بهبود وضعیت و معیشت مردم و شعارهایی همچون عدالت و احیای ارزش های انقلاب و امام خمینی(ره)، ایجاد سلامت اداری، ادعای خلوص در تبعیت از رهبری، شعارهای اصیل انقلاب، حمایت از مستضعفین، ساده زیستی، برقراری عدالت، توزیع عادلانه ثروت ودر اين اواخر حفظ کرامت و عزت ایرانیان، بازگرداندن احترام وعزت به پاسپورت ایرانی و بهبود وضعیت اقتصادی مردم در صد روز اما كمي كه مي گذرد همه چيز طبق نظريه نرماليزاسيون به گونه اي جلوه داده مي شود كه دقيقاً مصداق ضرب المثل شترديدي نديدي است.

در این بررسی وقتي دولت های دهم و یازدهم را کنکاش کنیم چیزی جز یکسانی بیان و شیوه سخنرانی و تهیج آفرینی پشت میکروفون چیز دیگری به وضوح نمی بینیم زیرا همین مردم با شاهدانشان (جیب هایشان) به استقبال صحبت های رئیس جمهورها می روند اما دیگر زمان آن رسیده است که همه بدانند این سخندانی ها بدون عمل ارزش خاصی نخواهد داشت  و این از جمعیت های استقبال کننده از هیأت دولت مشخص است.

چنین گفتمان های حاشیه ای و دور از واقعیت با بیانی شیوا و رسا و آوردن نام بودجه های کلان یا چندبرابر شدن بودجه اختصاص داده شده در بخش های مختلف، وقتی به عینه هیچ تغییری ایجاد نکند و شاهدان مردم این را نیز به اثبات برسانند، دیگر ارزش ظهور ندارد.

مباحثی در مورد برخی شکاف هایی همچون شکاف نظر و عمل، سیاست ها و رفتارها و .... در کشور در حال توسعه و پیش رفت ایران وجود دارد ولی به جای اینکه دولت ها با همکاری یا حداقل رفع مشکلات دولت قبل و یا عملی کردن شعارهایی که برای رأی آوردن در قبال گفتمان دولت قبل حرکت کند به میانه راه که پا در کفش گفتمان گذشته می کند و باشعارهای عوامانه و غیر تخصصی در جمع مردم به بیان مباحثی می پردازند که بیشتر رنگ وبوی وصل انتخابات های مختلف ر ابه هم دارد واین جا باید سوال پرسید تا کی باید ملت تاوان یکسری شکاف ها را پس دهد که مسئولان به جای حل آنها بیشتر به انها دامن میزنند؟!!

وعده به آينده دادن؛ فرار از زير بار كم كاري

در اين بررسي خاصه وقتي دولت كار چنداني نتوانسته انجام دهد و پروژه هاي عمراني دولت مسكن هاي مهرو اجتماعي، گران شدن حاملهاي انرژي بيش از آنچه مورد انتظار بود، نتيجه عقب نشيني هاي زياد از موضع تهاجمي و ارتباط به شيوه اي كه در نظردولت يازدهم بود چيزي جز جسارت عرب ها، ويزا ندادن به وزراي دولت، ويزا ندادن به نماينده دولت در سازمان ملل، از طرف ديگر از بين رفتن برخي مشاغل نچرخيدن چرخ اقصاد و سانتريفيوژها به گونه اي كه بود، عدم مديرت صحيح و عدم تكيه بر توان داخلي براي توليد و برآورده كردن بسياري از نيازهاي كشور با طرح هايي همچون اقتصاد مقاومتي و هنوز هم  بعد از دو سال وعده شش ماه دوم سال را دادن و با زهم وعده را به آينده موكول كردن تنها راهي است كه مي تواند از بار كم كاري خود را برهاند.

وقتي در سفرهاي استاني استقبال كم مي شود نشان دهنده توجه مردم به آیه 11 سوره رعد است که می فرماید «خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد، مگر آنكه خودشان بخواهند» زيرا دلسرد شدن از وعده و عدم تحقق انتظارات ملي و اقتصادي مهم در تلاشند تا تصمیم بهتری بگيرند زیرا هرچه جلوتر می رویم آگاهی مردم بیشتر شده و نگاه های کارشناسی شده مردم، نقطه امیدی برای رفع گفتمان های عوامانه ای خواهد بود که مدت مدیدی است دردولتها رواج پیدا کرده است.

بايد مواظب بود تا كشور به در جا زدن نيفتد

 باید مواظب بود تا شرایط درجا زدن مثل زمان جنگ تحمیلی براي کشورایجاد نشود هرچند متأسفانه مشاده مي شود که در دو سال گذشته با توجه به سرمایه گذاری دولت در سیاست خارجه و عدم پرداختن به موضوعات دیگر به طور گسترده همه مردم درجا ردنی تاریخی را مشاده می کنند.

برای همه مبرهن است که شرایطی که اکنون کشور در آن قرار دارد و شاهد آن هستیم در همه زمینه ها اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و چه سياست داخلی و خارجی، گرفتاری های ناشی از سوء مدیریت و ناکارآمدی است که بواسطه حضور دولت ها با گفتمان های مشترک به منصه ظهور رسیده است.

درنهایت نمی‌دانیم تجلی شعار دولت درخصوص اعتدال در سیاست،‌ اقتصاد و فرهنگ چیست؟! از طرفي ما می توانیم مقداری تفکر اقتدارگرایی را در دولت ببینیم دقیقا همچون گفتمانی که دوسال آخر دولت دهم ديديم مبنی بر این که حتی مجلس را هم در رأس امور نمی دانستند و هم اکنون هم برای برجام که مسأله بسيارمهم بين المللي است هنوز دولت بر خود ندیده که طرح آن را به مجلس ارائه دهد و اینجاست که باید گفت اگر "گردو" بارتان نیست این همه صدا از بهر چیست؟!! و اين در حالي است كه یکی از نمودهای اعتدال، پرهیز از اقتدارگرایی است اما باز هم آن را در لابلای گفتمان دکتر روحانی چنين چيزي را مشاهده ميكنيم.

نهايتاً مي توان اين نتيجه را گرفت كه هرکسی مي آيد به مبانی انقلاب و ذاتیات انقلاب توجه نکرده و به نقد های جدی عده ای که انصافاً پای نقد شان ایستاده و هزینه آن را داده اند، گوش نمي دهند. حال شما می پرسید که چرا توجه نکرده اند، چون نگاهی به گذشتگان کرده و دیده اند که گذشتگان هم در پیروزی خود از این اهرم ها استفاده کرده اند.وقتی نتیجه این سیاست ها بر ملا می شود که دوره ریاست جمهوری به اتمام می رسد. اگر مشاهده کنید دقیقاً سر چهارسال این سیاست ها پررنگ تر می شود. یعنی پای گونه ای اغوا و فریب کمابیش به میان می آید.

انتهاي پيام/