شهر دیشموک از شمال به شهرستان لردگان چهارمحال و بختیاری، از غرب به ایذه و باغملک خوزستان، از جنوب به ارتفاعات ۳ هزار متری کوه سیاه و بخش بهمئی گرمسیر و از شرق به بخشهای مارگون و چاروسا و شهر دهدشت ارتباط دارد.
روستای رود سمه در ۱۵ کیلومتری شهر دیشموک مرکز بخش دیشموک واقع شده است. این روستا فاقد استانداردهای ارتباطی لازم و آب شرب بهداشتی است.
نامهای دیگر رود سمه، رودخانه لیراب، تنگ الله، رودخانه گندم کار، رودخانه میداوود و تنگ سمه( وجه تسمیه آن به علت این است که آب از بین شکاف کوه رد میشود) و سرانجام این رود به کارون وصل میشود.
روستائیان تنها امکاناتی پایداری که دارند احداث شبکههای برق است و وضعیت آنتن دهی موبایل در اینجا هم کمی تا قسمتی ابری است. نبود فضای آموزشی مناسب، عدم وجود زیرساختهای لازم برای اشتغال ، مهاجرت و بن بست جغرافیایی بخش از دیگر دغدغههای اهالی روستاهای دیشموک است.
مردم از شب و روزهایی سخن به میان میآروند که یک مادر باردار به جای بودن در مکان گرم و بهداشتی اتاق عمل باید در بین راه و در تراکتور فرزند خود را به دنیا میآورد و ساعتها درد و سختی را تحمل میکرد.
ماه طلا یکی از اهالی روستا به خبرنگار تسنیم میگوید: اکنون ۳۰ سال دارم سالهای گذشته در کودکی دوست داشتم ادامه تحصیل بدهم ولی به علت دور بودن مسیر مدرسه و خطر راه برای همیشه از درس خواندن دور شدم.
وی با بیان اینکه وقتی درس را رها کردم تنها راه پیشرفت خود را تشکیل خانواده و ازدواج دیدم، گفت: ولی متاسفانه اکنون بعد از ۱۲ سال زندگی مشترک با وجود دو فرزند امیدی به پیشرفت فرزندانم در این روستای دورافتاده و بن بست نمیبینم.
ماه طلا عنوان کرد: در فصل بارش هرکسی دست به سوی آسمان دعا میکند و به پاس رحمت الهی شکر خدای را به جا میآورد اما ما اهالی رود سمه باید دست به سوی آسمان و چشم انتظار بمانیم تا شاید فرزندانمان در راه مدرسه از این بارش جان سالم به دربرند.
تامین اعتبار تنها راه حل رفع مشکل ارتباطی اهالی رودسمه
رئیس اداره راه و شهرسازی شهرستان کهگیلویه در گفتوگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه مسافت رود سمه تا شهر دیشموک ۱۵ کیلومتر است، میگوید: جاده رودسمه از سمت دیشموک ۹ کیلومتر آسفالت است و ۶ کیلومتر از این جاده زیرسازی و آسفالت نشده است.
علی اصغر تارم با اشاره به اینکه شهر دیشموک ۹۰ کیلومتر با دهدشت مرکز شهرستان فاصله دارد، گفت: کمی پایین تر از روستاهای رود سمه در سال ۸۹ یک پل با دهانه ۱۰۰ متری و هزینه ۲ میلیارد تومانی برای ایجاد ارتباط رودخانه تنگ چویل با استان خوزستان احداث شد.
وی با بیان اینکه عملیات اجرایی این پل از سال ۸۲ شروع شد، عنوان کرد: به علت کوهستانی بودن مسیر ارتباط به مدت دو سال قطع و در سال ۹۰ مجددا ارتباط وصل شد.
تارم با بیان اینکه متاسفانه مسیر ارتباطی رود سمه، پای پره و روستای بهار از این پل فاصله دارد، بیان کرد: تنها راه ارتباطی پایدار این مسیر احداث یک پل با دهانه ۲۰۰ متری است که حداقل نیازمند ۳ میلیارد تومان اعتبار است.
رئیس اداره راه و شهرسازی کهگیلویه کل اعتبار حوزه راه شهرستان را ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان عنوان و تصریح کرد: با این میزان اعتبار در صورت اینکه تمامی پروژههای شهرستان را نیز تعطیل کنیم از نظر منابع نمیتوان این پل را احداث کرد.
وی جمعیت روستای پای پره را ۴۰ خانوار و رودسمه را ۳۰ خانوار دانست و گفت: در روستای بهاره مردم این دو روستا به صورت عشایری کوچ میکنند.
تارم اظهار داشت: رودخانه بالیاب ( تنگ چویل ) رودخانه بزرگ و دائمی است و ما به طور موقت لوله به صورت سیار کارگذاشتیم و متاسفانه با نخستین بارندگی شدید و بالا آمدن سطح آب لولهها جابه جا میشوند.
رئیس اداره راه و شهرسازی کهگیلویه با بیان اینکه بعد از بارندگیهای شدید در فروردین ماه امسال به علت بالاآمدن سطح آب در جایگذاری لولههای بتنی پل مشکل داشتیم، ابراز کرد: به رغم اینکه ۳ بار دستگاه فرستادیم موفق به برقراری ارتباط و اتصال دو روستا نشدیم.
تارم بیان کرد: این مشکل فقط مختص این سه روستا نیست بلکه روستاهایی در این بخش وجود دارد که با جمعیت بالای ۱۰۰ خانوار به علت مشکلات اعتباری فاقد راه و مسیر ارتباطی مناسب هستند.
وی عنوان کرد: به علت صعب العبور بودن مسیر مردم روستا حدود ۷۰ درصد از کارهای روزمره، مبادلات و ایاب و ذهاب خود را از طریق جاده خاکی تنگ چویل با حوزه خوزستان انجام میدهند.
مرگ تدریجی ساکنان رود سمه
رئیس مرکز بهداشت بخش دیشموک با بیان اینکه آب رودخانه تنگ چویل آلوده است، گفت: این آب از چند مسیر میگذرد و غیرقابل شرب است.
علیرضا افزوغ با بیان اینکه آب برای اینکه قابل استفاده و بهداشتی باشد باید کلرسنجی شود، عنوان کرد: متاسفانه آبی که توسط اهالی روستاهای رود سمه و پای پر مصرف میشود کلر سنجی نمیشود و غیرقابل مصرف است.
وی با بیان اینکه در گذشته با انتشار خبری مبنی بر آلودگی این آب در یکی از سایتها این مسئله را به مردم و مسئولان اعلام کردیم، بیان کرد: متاسفانه مسئولان آب و فاضلاب روستایی بعد از انتشار این خبر ما را به حراست فرمانداری شکایت کردند و قاطعانه به مسئولان فرمانداری کهگیلویه گفتم حاضرم با مدرک معتبر و قانونی ثابت کنم این آب قابل آشامیدن نیست.
افروغ با اشاره به اینکه جمعیت سه روستای رود سمه، پای پره و سرسر ۳۲۵ نفر است، افزود: حدود ۸۰ خانوار اکنون از این آب غیربهداشتی استفاده میکنند.
وی با بیان اینکه یک خانه بهداشت در روستای رود سمه جمعیت هر سه روستا را پوشش میدهد، ابراز کرد: در این مرکز یک پزشک به صورت یک روز در هفته و ماما حضور دارند و اهالی روستا و زنان باردار را معاینه میکنند.
وی عنوان کرد: این خانه بهداشت کلرمادر را برای گندزدایی آب در اختیار مردم روستا قرار میدهد در صورتی که آبفای روستایی میتواند حداقل نسبت به انجام این کار اقدام کند تا کمی از میزان آلودگی آب کاسته شود.
افروغ به یکی از مشکلات اهالی این روستا در طول سالها تجربه و خدمت اشاره کرد و گفت: در سالهای گذشته به علت مشکلات مسیر و صعب العبور بودن جاده روستا مجبور شدیم به وسیله تراکتور زنان بادرار را جا به جا کنیم و خوشبختانه هر چند مورد مادران با موفقیت در تراکتور وضع حمل کردند.
اضطراب تحصیل دانشآموزان سرسری در خانه فرسوده
رئیس آموزش و پرورش بخش دیشموک نیز به خبرنگار تسنیم میگوید: در گذشته از چند دستگاه کانکس به عنوان ساختمان مدرسه در روستاهای آن سوی رودخانه تنگ چویل استفاده میشد.
منصور صالح زاده با بیان اینکه در حال حاضر دو کانکس به عنوان کلاس درس در روستای رود سمه با ۲۰ دانشآموز و ۲ معلم وجود دارد، بیان کرد: روستای پای پره ۱۰ دانش آموز دارد در یک خانه مشغول به تحصیل بودند که با همکاری یک گروه جهادی در تعطیلات عید یک مدرسه ۲ کلاسه برای آنها ساخته شد که دانشآموزان از اول مهرماه میتوانند در آنجا مشغول به فراگیری علم شوند.
وی با بیان اینکه در روستای سرسر یک معلم مشغول درس دادن به دانشآموزان است، اظهار داشت: متاسفانه آنجا نه مدرسهای هست نه کانکسی برای سرپناه دانشآموزان و تنها در یک خانه تاریک و فرسوده قدیمی یکی از اهالی روستا کلاسهای درس برگزار میشد.
دانش آموزانی که برای رسیدن به مدرسه مسیر یک ساعتی را با پای پیاده طی میکنند
صالح زاده با بیان اینکه از ۶ ماه پیش تا کنون که سمت رئیس آموزش و پرورش بخش را بر عهده گرفتم کسی از دانشآموزان به علت نبود مدرسه یا سختی مسیر ترک تحصیل نکرده است، عنوان کرد: در این سه روستا مدرسه راهنمایی وجود ندارد و دانشآموزان باید مسیر یک ساعتی را پای پیاده بپیمایند تا به کلاس درس در روستای دلی برسند.
وی با بیان اینکه با سیلهای اخیر پل ارتباطی این روستاها خراب شد، تصریح کرد: مشکل اساسی این روستاها پل و مسیر ارتباطی است که امیدواریم در آینده شاهد این باشیم که خیری برای ساخت مدرسه در این منطقه داوطلب شود.
کدام مسئول میداند رودسمه، پای پر و سرسر کجاست؟
بخشدار دیشموک به خبرنگار تسنیم میگوید: سالهای سال است که مردم این بخش با مشکلات رفت و آمد رو به رو هستند و نبود جادههای ارتباطی استاندارد یکی از اساسیترین مشکلات این بخش است.
حسین امیریان با بیان اینکه روستای رود سمه قدمت طولانی دارد و از قبل از انقلاب صدای زندگی در این روستا به گوش میرسید، گفت: با گذشت ۳۸سال از انقلاب هنوز فقر و محرومیت با مردم دیشموک عجین است.
وی یکی از مشکلات اهالی این روستا را نبود مدرسه استاندارد عنوان کرد و افزود: با همکاری چند تن از خیرین و گروه جهادی ” فجر صادق” ۳ ماه پیش در بخش دیشموک مدرسه در روستای پای پره احداث شد.
امیریان با بیان اینکه رود سمه رنگ مسئول به خود ندیده است، تصریح کرد: کمتر مسئول دولتی تا کنون در این سالها از این روستا سرکشی کردند و از نزدیک با مشکلات مردم آگاه شوند.
وی با بیان اینکه پل موقتی برای اتصال مسیر ارتباطی روستاهای آن سوی رودخانه با این سوی نصب شده بود، اظهار داشت: مسئولان راه و شهرسازی شهرستان دوبار با لودر جادهها را درست کردند ولی در بارندگی اخیر فروردین ماه پل تخریب شد.
امیریان با بیان اینکه به علت فشار و بالاآمدن سطح آب تا روزها موفق به اتصال این مسیر ارتباطی نشدیم، خاطرنشان کرد: ۴روز پیش بعد از مدتها به وسیله بیل مکانیکی پل را نصب کردیم.
بخشدار دیشموک در رابطه با آلودگی آب رودخانه تنگ چویل این مطلب را تکذیب و تاکید کرد: این آب یکی از بهترین آبها است و در آینده قرار است در بالادست این رودخانه سد بالیاب برای تامین آب شرب کهگیلویه احداث شود.
وی با بیان اینکه این روستاها فاقد آب لوله کشی هستند، اظهار داشت : مردم به بهانه فقر و نداری حاضر به خرید انشعاب آب نیستند که با رایزنی با مدیر کل کمیته امداد استان انجام شد کمیته امداد هزینه حق انشعاب آب و فاضلاب روستایی ۱۴ خانوار تحت پوشش خود را پرداخت میکند.
سایه سنگین محرومیت بر سر روستاهای بخش دیشموک
وی با اشاره به اینکه ۱۰۵ روستا در بخش دیشموک وجود دارد، عنوان کرد: مشکلات این سه روستا گوشهای از محرومیتهای سایر روستاهای این بخش است و عمدهترین مشکل بخش دیشموک مشکل راهها هستند.
امیریان مهاجرت را خروجی سکانس دیگری در تراژدهای دردناک محرومیتهای بخش دیشموک خواند و افزود: به علت نبود راه ارتباطی مناسب، امکانات رفاهی و عدم وجود حتی یک کارگاه برای ایجاد اشتغال هرساله جمعیت بسیاری از این بخش به استان خوزستان مهاجرت میکنند.
وی با بیان اینکه در گذشته هیچگونه سرمایهگذاری در این بخش انجام نشده است، عنوان کرد: در صورت بهرهبرداری از معدن نیترات لیراب امید به اشتغال در جوانان این بخش زنده میشود.
امیریان تصریح کرد: در صورت اجرا و احداث طرح پمپاژ رود سمه و بهرهبرداری از سدبالیاب مهاجرت معکوس به این بخش انجام میشود و برای حدود ۳ هزار نفر از جوانان منطقه اشتغالزایی ایجاد میشود.
وی با بیان اینکه تازمانی که دیشموک از این بن بست خارج نشود این مشکلات وجود دارد، عنوان کرد: تمامی روستاها از نعمت برق برخورداراند ولی فاقد گاز هستند.
بخشدار دیشموک با بیان اینکه از گذشته توجهی به این بخش نشده است، اظهار داشت: مردم نباید انتظار داشته باشند همه مشکلات یک شب و در این دولت حل شوند.
وی با بیان اینکه به علت بدی مسیر و صعب العبور بودن روستاها تعداد زیادی از دانشآموزان در سالهای گذشته در این روستاها ترک تحصیل کردند، بیان کرد: به خصوص در سه ماه پر بارش سال در طول این سالیان مردم این منطقه با مشکلاتی رو به رو بودند.
امیریان گفت: این یک پل موقت است که با چند لوله بتنی و یک مشت گل و خاک ساخته شد و به منزله یک مسکن عمل میکند.
وی افزود: ما روستاهایی داریم که جاده موقت دارند و بسیاری از روستاهای این بخش از بارانهای پاییزی ارتباطشون با مرکز بخش تا همین چند ماه پیش قطع بود .
پیمودن ۲۴ ساعت راه برای رسیدن به حوزه استحفاظی از جادههای صعب العبور
امیریان بیان کرد: در زمان انتخابات برای تشویق مردم به مشارکت در انتخابات از مسیر مارگون و لوداب حدود ۲۴ ساعت مسافت را طی کردم تا به برخی از روستاهی حوزه استحفاظی خود رسیدم.
وی بیان کرد: روستای تنگ لیراب با دارابودن جمعیت ۳۰ خانواری فاقد حتی یک کیلومتر راه است و موتور سیکلت نمیتواند از آن عبور کند.
مدیر آب و فاضلاب روستایی کهگیلویه در رابطه با مشکلات آب روستای رود سمه به خبرنگار تسنیم گفت: در سالهای ۹۱ و ۹۲ برای تامین آب این روستا یک شبکه از مجتمع آب روستایی به روستای رود سمه بردند.
ولی جفتا با بیان اینکه مردم روستای پای پر بر روی این انشعاب شیرعمومی نصب کردند، بیان کرد: ولی شبکه داخلی برای اهالی روستای رود سمه اجرا شد و متاسفانه مردم برای خرید انشعاب مشارکت نکردند.
وی با بیان اینکه چندین بار بخشدار و مردم روستا را برای توجیح حق انشعاب به اداره دعوت کردیم، بیان کرد: در زمان بخشدار و فرماندار سابق مردم روستا حتی۳ الی ۴ ماه بدون پرداخت حق انشعاب آب بهداشتی مصرف میکردند.
جفتا با اشاره به اینکه از سال ۹۲ تا ۹۴ علی رغم تلاشهای بخشدار روستائیان حاضر به نصب کنتور آب نشدند، اظهار داشت: تا کنون برای تعیین سلامت آب رودخانه توسط ما آزمایشی انجام نشد چون تسلطی بر آب رودخانه نداریم.
وی با بیان اینکه آب شرکت آب و فاضلاب روستایی از چاه تامین میشود، تصریح کرد: آب چاههای این شرکت کاملا بهداشتی است.
جفتا جمعیت روستای رود سمه را ۱۸ خانوار و روستای پای پر را ۱۲ خانوار برشمرد و تاکید کرد: در صورت همکاری اهالی روستای رودسمه و پای پر شرکت آب و فاضلاب روستایی نسبت به نصب کنتور و آبرسانی به این روستاها اقدام میکند.
مدیر شرکت آب و فاضلاب روستایی شهرستان کهگیلویه گفت: در بخش دیشموک ۱۲ روستا آب لوله کشی ندارند چون اهالی این روستاها یا تحت پوشش آبفای روستایی نیستند یا حاضر به مشارکت نشدند.
وی افزود: برای بقیه روستا محل تامین آب دائمی مناسب نیست یا اعتبار مصوب نشده و در صورت رفع این دو موضوع نسبت به کنتور گذاری اقدام میشود.
گفتنی است روستاهای زیادی در کهگیلویه وبویراحمد وجود دارد که فاقد راه ارتباطی مناسب و آب آشامیدنی سالم هستند و با گذشت ۳۸ سال از پیروزی انقلاب هنوز سایه سنگین محرومیت بر سر مردم این استان خودنمایی میکند.
گزارش از سیده زهرا موسوی/تسنیم
نظرات کاربران