نظرخواهی

آیا ازعملکرد مهدی روشنفکر در توسعه شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون راضی هستید؟

تازه های سایت

21. اسفند 1396 - 6:45
در فرهنگ پویا و غنی کشورمان از دیر باز، سالمندان در جامعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند و در کلیه آثار پیشینیان که به ما رسیده است این واقعیت خودنمایی می‌کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی چهارفصل؛ از قدیم الایام سالمندان در نزد ایرانیان به عنوان یک نماد قابل تکریم همواره مورد تاکید بوده است تا جایی که انتقال پیران و سالخوردگان قصه ما به خانه سالمندان یکی از برنامه تقبیح شده و مورد مذمت جامعه اخلاق ایراین قرار گرفته است. احترام به بزرگان در آستانه نو شدن سال جدید بیش از پیش خودی نشان می دهد و همین امر در سنت دیرینه مردمان ایران زمین همواره به یک آیین گرامیداشت و قابل اکرام عامه تبدیل شده است.

با رشد زندگی ماشینی و عصر تکنولوژی آنچه در این ره آورد علم بشریت رنگ می بازد همانا به فراموشی سپردن آیین کهن سرزمین ایران که هر روز که از عمر این فاصله زمانی می گذرد رنج و محنت بر پیشانی پیران ما بیشتر نمود پیدا می کند و آنچه ما را به التفات وا می دارد گرد فراموشی بر چهره سالخوردگانی است که گاها د زیر بی توجهی ما مشاهده می گردد.

 

سالمندی که از آن با واژه هایی نظیر پیری، سالخوردگی، مسنی، معمری، کهنسالی، کلان سالی، بسیار زاد، سال دیدگی، فرتوتی و غیره نیز یاد شده است، مرحله ای است از مراحل زندگانی انسان که پس از تولد، طفولیت، نوجوانی، جوانی و میانسالی فرا می رسد. دراین سن اگرچه قوای جسمی رو به تحلیل می رود ولی خرد و تجربه به حد اعلای خویش می رسد و بدین لحاظ از دیرباز این روند آغاز و پایان عمر آدمی معمول بوده است و همواره اجتماعی را در این راه موفق دانسته اند که باخرد پیران و قدرت جوانان همراه و هماهنگ بوده است.

در دین مبین اسلام نسبت به رعایت حقوق واحترام سالمندان سفارش و تاکید فراوان شده است. در قرآن کریم بارها در این خصوص به ادب و نیکی و احسان سفارش شده، بویژه در مورد پدر و مادر که حق عظیمی برگردن فرزندان خود دارند. در سوره اسرا به فرزندان هشدار داده شده است که مبادا در دوران پیری و سالمندی کمترین اهانتی به والدین روا نمایید و یا با لحنی زننده و نامناسب که رنجش آنها را بر انگیزد سخن گویند و احترام آنان را به جا نیاورند.

 

در احادیث و روایات نیز فرازهای بسیار زیبا و با شکوهی در این مورد به چشم می آید. به عنوان مثال فردی در مورد آیات سوره اسراء پیرامون حقوق پدر و مادر از حضرت امام جعفر صادق(ع) پرسید و آن حضرت در پاسخ گفت که مراد از آن آیات این است که نگذاری مجبور شوند نیازهای خود را از تو طلب کنند بلکه خود در تامین نیازهای آنان پیشقدم باشی و در مصاحبت و معاشرت آنان روشی پسندیده داشته باشی و جز به محبت به آنان ننگری و آنان را حتی به صدای بلند نیازاری.

در کلام الله مجید اهمیت احترام به والدین تا بدانجاست که خداوند پس از عبادت خود نسبت به انجام این مهم تاکید کرده است. درروایت است که مردی نزد رسول خدا حضرت محمد بن عبدالله (ص) رسید و به ایشان عرض کرد: پدر و مادرم به سن پیری رسیده اند و نیاز فراوان به دستگیری و مراقبت دارند و من درباره آنان همان رفتاری را دارم که آنان در زمان کودکی در حق من داشتند و با کوشش فراوان تمام احتیاجات آنان را برطرف می سازم. با این وجود، با چنین رفتاری حق آنان را ادا نموده ام؟ رسول خدا فرمود: هنوز نه!

 

پیشوایان بزرگ اسلام به اجمال و به تفصیل نیز پیرامون رعایت حقوق سالمندان سفارش نموده‌اند و به نرم خویی و تواضع و فروتنی در این خصوص فراخوانده‌اند و چه بسیار بیم داده‌اند که مبادا مورد نفرین و عاق و‌الدین قرار گیرید که عذابی سخت دردناک به دنبال خواهد داشت.


آنچه شایان ذکر است اینکه بیشترین توصیه‌های پیشوایان دین پیرامون حفظ حریم و رعایت شان والدین است، چنانکه این حق حتی پس از مرگ والدین نیز برگردن فرزند است که از جانب پدر ومادر صدقه دهد، نماز بخواند، حج بگزارد، روزه بگیرد و...

ضرورت رسیدگی و نگهداری از والدین در ایام سالخوردگی چنان است که هنگامی که مردی به حضور پیامبر اسلام(ص) شرفیاب شد و عرض کرد که پدر و مادر پیری دارم که به من انس گرفته اند و از رفتن او به جهاد کراهت دارند، پیامبر اسلام(ص) حق را به جانب پدر و مادر سالمند داد و فرمود که: ملازم پدر و مادرت باش که مانوس بودن یک شبانه‌روز با آنها از جهاد یکسال بهتر است.


علاوه بر سفارش‌های پیامبر اعظم(ص) و ائمه اطهار(ع) درباره خوش‌رفتاری با والدین، تکریم سالمندان نیز در روایات و احادیث دیگری مورد اشاره قرار گرفته است. در کتاب اصول کافی بابی تحت عنوان (احترام سالخوردگان) گشوده شده است که نشانگر منزلت آنان از دیدگاه دین اسلام است. در حدیثی از پیامبر گرامی اسلام آمده است: و امام جعفر بن محمد صادق(ع) می‌فرماید: از ما نیست کسی که بزرگسال ما را احترام نکند. و یا سالمندان خود را بزرگ دارید.

 
در فرهنگ پویا و غنی کشورمان از دیر باز، سالمندان در جامعه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند و در کلیه آثار پیشینیان که به ما رسیده است این واقعیت خودنمایی می‌کند تا بدانجا که سرپیچیدن از امر سالمندان و پیران خردمند در این آثار نتیجه خودسری و خیره سری و خامی بیان شده و طریق سعادت تنها در سایه بهره‌ گرفتن از تجارب و پند سالمندان دنیا دیده و روزگار آزموده نمایان شده است.

 در آثار گرانبهای ادب پارسی که آیینه اخلاق و نمودار وجدان زمانه‌ای است که شاعر در آن می‌زیسته است رعایت حقوق و احترام سالمندان به عنوان یک اصل اساسی گوشزد شده است، و حتی بالاتر از این مرتبه با تفکر از کارافتادگی و ضد ارزشی، به شدت مقابله شده است و جامعه را به استفاده و بهره‌گیری از دانسته‌ها و آموزه‌های سالمندان فرهیخته دعوت نموده است.

 

 در این آثار دوری و نافرمانی از سخن سالمندان فرزانه، ثمره‌ای جز گمراهی و عقوبت تلخ و نافرجام در پی ندارد. و لذا "پیر" مراد غایت آرزو و آمال جوانان است و جوانان در کسوت "مرید" می کوشند تا از چشمه دانش و اندوخته‌های پیران کامیاب شوند وره به منزل مقصود ببرند. چنین نگرشی علاوه بر انتقال خرد سالخوردگان موجب استحکام بنیان خانواده در جامعه و طراوت و نشاط اجتماع است.

به هرحال؛ با رو به پایان رفتن سال جاری و قرار گرفتن در آستانه سال جدید، پیران و سالخوردگان بیش از پیش در فرهنگ اصیل ایران زمین نمود پیدا می کنند و باید در این راه گرامیداشت و تکریم ضمن ارج گذاشتن به مقوله خردمندان پیرشده، صراط انتقال تجربه گرانبهای این گنجینه های معرفتی را به نسل های بعد از خود در کالبد زمان و عمر گرانمایه منتقل نماییم.

انتهای پیام /

 

نظرات کاربران

شبکه اطلاع رسانی دانا
قلم_گزینشی