این شهر تاریخی در دامنه کوهی از سلسله کوه های زاگرس به نام کوه سیاه قرار دارد و از سه طرف به وسیله کوه ها و گردنه های سخت گذر  که به عنوان دیواری طبیعی برای شهر می باشند، محصور شده است.

 در پایین شهرک به فاصله چند صد متری بارو (دیواری) بسیار قطور سنگچین شده است که مانع ورود بیگانگان به داخل شهر می شد و اکنون بخشی از آن بر اثر قدمت و شرایط آب و هوایی در طول سالها تخریب و  فقط قسمتی از دیوار مشرف به رودخانه باقی مانده است .

 این شهر سنگی که قدمت آن به دوران قبل از اسلام بر می گردد دارای نما و مظاهر شهرنشینی بوده به گونه ای که کوچه های آن مالرو و تنگ می باشند.

 آنچنان معماری این شهر جالب است که هر بیننده ای را به تفکر وا می دارد٬ خانه های این شهر سه یا چهار اتاقی هستند که در عین حال به هم نزدیک ساخته شده اند .

بنابر گفته ی مردم روستا این شهر دارای باغ هایی خرم از انگور ٬انار، زردآلو و هلو و انواع میوه های سردسیری و گرمسیری بوده که بعضی از این باغ ها به وسیله ی چشمه هایی که از دل کوه می جوشیدند آبیاری شده و بعضی دیگر نیز دیم بوده اند.

عده ی از قدیمی های این منطقه اعتقاد دارند مردم دلی یاسیر علاوه بر کار کشاورزی و باغداری به ریسندگی و بافندگی هم اهتمام داشته اند به گونه ای که این محل مرکز خرید و فروش و تجارت نیز بوده است و  اندازه و شکل سنگچینی و معماری خانه های آن و تفاوت شان با خانه ی معمولی دلیلی بر این ادعاست.

نمای کلی این شهر بیانگر این واقعیت است که مردمان این شهر دارای تمدن بوده و به نظر می رسد تراش و چیدمان تخته سنگهای بزرگ با اشکال هندسی بدون هیچ مصالح دیگری از عهده ی یک شخص عادی خارج بوده است.

آسیاب دلی یاسیر یکی دیگر از آثار تاریخی این شهر سنگی و مربوط به سده‌های متاخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است که در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۳۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهر دلی یاسیر با وجود داشتن همه این ارزش های تاریخی هیچ گاه آنگونه که شایسته است مورد توجه و بررسی قرار نگرفت، نه جاده دسترسی به آن جاده ای درست است و نه تا کنون کار و کاوش تحقیقاتی منسجم و حساب شده ای بر روی آن انجام گرفته است.

 درحالی که فقر فرهنگی در کنار محرومیت و توقف نیازهای مادی باعث شده تا کم تر به ضرورت حفظ مواریث فرهنگی اهمیت دهیم، حفاران غیر مجاز طی سالهای اخیر دست به کار شده و روزانه شاهد دست درازی دزدان به تاریخ مان هستیم.

متاسفانه حفاران غیر مجاز مدت هاست در پی بی توجهی مسئولان شبانه روز گوشه کنار شهر سنگی دلی یاسیر را در پی یافتن اشیای تاریخی و ارزشمند می کاوند و در جای جای شهر هم آثار و نشانه های این حفاری ها دیده می شود.

گزارش: میثم دهقان

عکس:علی پناه سعیدی

 منبع:چرام نیوز

انتهای پیام/م