به گزارش چهارفصل، ابراهیم فیاض جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت و گوی مشروح  با شبکه اطلاع رسانی دانا درخصوص صحبت‌های اخیر رئیس جمهور پیرامون امر به معروف و نهی از منکر با بیان اینکه چارچوب‌هایی راجع به امر به معروف و نهی از منکر در طول تاریخ وجود داشته است اظهار داشت: مبدأ امر به معروف و نهی از منکرِ خشن در مسیحیت و کلیسای کاتولیک قرون وسطی بود؛ که با یک ساختار سازمانی قوی با نا‌هنجاری ها برخورد می‌کرده و آدم سوزی و چیز های خشن دیگر در آن بوده است.

وی افزود: از این نمونه امر به معروف و نهی از منکر در اسلام هم وجود داشته است که در زمان خلافت بعد از رسول الله به وجود آمد که با خشونت و تندی با مسائل برخورد می کردند ولی امام علی علیه السلام جلوی اینگونه کارها را می گرفت و این اقدامات را اصلاح می کرد.

هدف دولت تشیع، هموار کردن راه بهشت است

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: در حوزه امر به معروف و نهی از منکر یک بحث تئوریک مطرح است که در حال حاضر نوع خشن آن در رفتارهای تکفیری ها و وهابیون قابل مشاهده است؛ که در نهایت منجر به ب وجود آمدن بحث هایی مانند جهاد نکاح شد که حتی خود آنها هم نتوانستند این موضوع را جمع کنند.

فیاض خاطر نشان کرد: در دولت شیعه که دولت کریمه است و به دنبال کرامت انسان ها می باشد، هدف هموار کردن راه بهشت با کرامت است.

وی اذعان داشت: متأسفانه در مباحث فقهی خیلی به این موضوع پرداخته نشده است و در بعضی کتب فقهی حتی یک جمله هم از مبحث امر به معروف و نهی از منکر ذکر نشده است؛ به همین دلیل در این گونه مباحث گاهی به مرز لیبرالیست‌ها نزدیک می شویم و گاهی هم به مرز سوسیالیست نزدیک می شویم و به گونه ای یک حالت رفت و آمدی بین این دو داریم.

دولت باید معروف سازی کند

این جامعه شناس ضمن توضیح ضرورت امر به معروف و نهی از منکر بیان داشت: دولت باید با استفاده از رسانه ها و قدرت اقتصادی خود، در ابتدا معروف سازی و منکر سازی کند؛ به این مفهوم که برای جامعه روشن شود معروف و منکر چیست؟ و در ادامه امر به معروف و نهی از منکر کند.

فیاض افزود: به این ترتیب مردم معروف را معروف می دانند و  منکر را نیز واقعا منکر می دانند و ما در آن صورت می توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم. در غیر این صورت بی فایده است و ممکن است تجری نسبت به این مقوله بوجود بیاید.

وی با ذکر مثالی عنوان کرد:  اگر در جامعه ما کسی بی حجابی و بد حجابی را معروف بداند و دیگران را نیز به این کار دعوت کند، هر چه قدر هم که ما بگوییم این کار منکر است تأثیری ندارد و متأسفانه این اتفاقی است که در حال حاضر در جامعه ما روی داده است.

این کارشناس مسائل اجتماعی اظهار داشت: در دولت اسلامی کار اولیه معروف سازی و منکر سازی است و نه امر به معروف و نهی از منکر. اما چیزی که ما در حال حاضر بیشتر در جامعه می بینیم نهی از منکر است و این یعنی دو مرحله جلوتر از جایی که باید باشیم و به ترتیب پیش نیامده ایم.

عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه افزود: به طور مثال امر به معروف هایی نظیر ازدواج، رابطه جنسی مشروع و حلال که در اسلام خیلی روی اینها تأکید شده است، در جامعه ما صفر است و به جای اینها فقط نهی از منکر می کنیم؛  پس وقتی دولت اول معروف سازی کند که وظیفه دولت اسلامی نیز همین است خود به خود منکر هم روشن و آشکار می شود و مردم نیز منکر را منکر خواهند دانست ونهی از منکر خیلی ساده تر خواهد شد.

بامعروف سازی راه توبه را در جامعه بگشاییم

فیاض تصریح کرد: متأسفانه ما از اول انقلاب دچار یک نوع مارکسیست زدگی شدیم و امر به معروف را فراموش کردیم و فقط به نهی از منکر پرداختیم و دولت ها نیز هیچ گاه به دنبال امر به معروف هایی مانند امر به ازدواج و ساختار ازدواج نبودند و بیشتر به دنبال بد حجابی و بی حجابی در جامعه بودند.

وی با اشاره به اینکه باید با معروف سازی راه توبه را در جامعه بگشاییم،گفت: اگر منکر خیلی در جامعه آشکار شد باید با آن هم برخورد بشود.در مورد منکرات خصوصی که اسلام به ما اجازه برخورد را نداده است ولی منکرات علنی را دولت باید با سیستم خاصی که دارد با آن برخورد کند و ما در این خصوص در ابواب امربه معروف و نهی از منکر ائمه و فقه خود مباحثی مانند آراء مشهوره و مشروعات عامه که بحث عمیقی است که مربوط به فطرت می شود و اینکه همه انسان ها براساس فطرت خود تمایل به خوبی ها دارند و از بدی ها رویگردان هستند

دولت چارچوب تئوریک ندارد

حرف های رئیس جمهور مبنای نظری ندارد

عضو هیئت علمی دانشگاه در خصوص برنامه ریزی دولت برای مباحث فرهنگی، تصریح کرد: دولت به دلیل اینکه چارچوب تئوریک مشخصی ندارد و همچنین به دلیل اینکه کار کارشناسی دولت هنوز سازوکار مناسبی به خود نگرفته است به شدت از بدنه کارشناسی بی بهره است.

کارشناس مسائل اجتماعی افزود: به همین دلیل حرف هایی که رئیس جمهور می زند برمبنای پایه نظری خاصی نیست و سمت وسوی خاصی ندارد و معلوم نیست سر و ته آن مربوط به کجا می شود به گونه ای حتی هنوز نتوانسته است بحث اعتدال را در یک چارچوب تئوریک پیاده کند.

فیاض تأکید کرد: من به مشاوران رئیس جمهور هم گفته‌ام که باید کار های پایه‌ای و تئوریک شکل بگیرد و مبنای کار‌ها قرار بگیرد و تا زمانی که رئیس جمهور به این شکل وارد بحث های مختلف می شود به جای اینکه جریان سازی شکل بگیرد، بیشتر حاشیه سازی بوجود می آید.

وی اذعان داشت: این فرموده رهبری است که باید شعار های دولت ها در قالب های تئوریک مطرح و تبیین شود، متأسفانه در هیچ یک از دولت ها این شکل نگرفته است.

شکل‌گیری دوگانه دولت دینی ، دین دولتی خطرناک است

پژوهشگر حوزه جامعه شناسی و مردم شناسی در خصوص موضوع دین دولتی و دولت دینی اظهار داشت: به فرموده قرآن ما دین دولتی و به نوعی دین سازمان یافته را قبول نداریم، زیرا منجر به اشرافیت می شود و یک نوع تحکم در آن بوجود می آید؛ ولی در مقابل دولت دینی را داریم و بحث رهبری در قم هم که مربوط به روحانیون بود این حرف را تأیید می کند که ما آخوند دولتی نداریم اما دولت آخوندی و همراه با روحانیت را داریم. بنابراین ما دین را تقلیل نمی دهیم به سازمان یا دولت اما دولت دینی با این ساختار که گفتم مشکلی ندارد.

این استادیار دانشگاه اضافه کرد: در این مبحث، مهم این است، که نگذاریم دوگانه ها شکل بگیرد، یعنی یک عده نگویند که دین دولتی همان دولت دینی است و همین طور کسانی هم که می گویند نه دین دولتی را قبول داریم و نه دولت دینی را، در واقع لیبرال شده اند. هر دو اینها اشتباه است و اینها بسیار خطرناک هستند. زمانی که ما می گوییم دین دولتی یعنی یک دین کاملاً تقلیلی که دین را مردمی می کند و نهایتاً خود به خود از زندگی مردم می رود کنار.

فیاض تاکید کرد: ما باید مواظب باشیم، مانند قصه مشروطه نشود که گفتند یا مستبدی یا مشروطه؟ و اگر کسی مشروطه انگلیسی را قبول نکرد باید برود زیر بار مستبدی! نه! راه سومی هم وجود دارد. الان هم همینطور است.

انتهاب پیام/گ