به گزارش ، مجله علمی و تخصصی حمل و نقل؛ کی از مهمترین مزیت های گیربکس اتوماتیک این است که دنده ها را به طور خودکار تعویض کرده و وظایف راننده را به خصوص افرادی که عادت به تعویض زیاد دنده ها دارند، کاهش می دهد. در نتیجه لازم هم نیست که راننده در این زمینه مهارت خاص رانندگی داشته باشد.

در سیستم های اتوماتیک، انتقال قدرت متناسب با مقاومت مسیر حرکت، در مواقع لزوم تعویض دنده ها به صورت خودکار انجام می شود. در خودروهایی که دارای گیربکس معمولی هستند، سرعت بیش از حد یا عدم هماهنگی بین سرعت چرخ ها به خصوص در صورتی که راننده هم مهارت کافی نداشته باشد، موجب استهلاک سریع خودرو می شود در حالی که در خودروهای گیربکس اتوماتیک، راننده فقط به سیستم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز برای راندن خودرو نیاز دارد که این امر لذت رانندگی را هم به همراه دارد.
در حال حاضر شرکت های خودروسازی در جهان از نوع جدیدی از گیربکس های اتوماتیک در خودروهای خود استفاده می کنند که به گیربکس تغییر دور پیوسته یا CVT معروف است. این سیستم که در نوع خود جدیدترین و پیشرفته ترین محسوب می شود، برای اولین بار به وسیله شرکت خودروسازی فورد امریکا طراحی و تولید شد. این نوع سیستم نیز مانند دیگر سیستم های اتوماتیک، نیاز به پدال کلاچ در رانندگی را برطرف کرده است و علاوه بر مزایای مهمی همچون کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا موجب حذف بسیاری از مشکلات ناشی از ارتعاش و تکان های موجود در خودروهای معمولی شده است.
از دیگر مزایای مهم استفاده از سیستم گیربکس اتوماتیک می توان به عملکرد بسیار خوب رانندگی در شیب های سربالایی و سرپایینی، داخل شهر و جاده ها اشاره کرد. به گفته جرج تامسون یکی از مدیران فنی شرکت خودروسازی جنرال موتورز امریکا «دقت در طراحی و ساخت پدال های ترمز، گاز و کلاچ از مهمترین مواردی است که در شرکت های خودروسازی به آن توجه می شود به طوری که در طراحی آنها باید به موارد مهمی همچون امنیت رانندگی، راحتی و آسایش برای راننده، موقعیت پاها و لذت بردن از رانندگی بسیار توجه داشت.»
از سوی دیگر استفاده از گیربکس های معمولی هنگام رانندگی نیازمند تعویض دنده ها به صورت دستی و به وسیله راننده است که این عمل به خصوص هنگامی که به دفعات زیاد انجام می شود موجب ایجاد حرکات بیشتری در بدن شده و انرژی و به خصوص تمرکز بیشتری را از راننده می گیرد.
مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه MIT ایالات متحده نشان می دهد که در این زمینه بین مدت زمان و مقدار رانندگی و مشکلات مجموعه ساختاری بدن (به ویژه بخش هایی از بدن که هنگام رانندگی واکنش بیشتری نشان می دهند) رابطه مستقیمی وجود دارد. به این ترتیب که هرچه مدت زمان رانندگی با خودروهای گیربکس معمولی بیشتر باشد، به مرور زمان موجب افزایش عوارض گرفتگی عضلات و ماهیچه های پا و ستون فقرات می شود زیرا استفاده زیاد از پدال گاز و کلاچ نیازمند حرکت زیاد ماهیچه های پا و نیز کف پاها است به طوری که با حرکت دادن پدال ها تمام عضلات پا وارد عمل شده و ایفای نقش می کنند و مفصل مچ پا نیز به همین صورت درگیر می شود. در نتیجه فشاری که به عضلات پا وارد می شود بر بقیه قسمت های بدن هم تاثیرگذار بوده و حتی به ماهیچه های ناحیه کمر و ستون فقرات نیز فشار وارد می شود که به مرور زمان علاوه بر خستگی زیاد در رانندگی به ابتلا به بیماری های عضلانی نیز کمک می کند.
به ویژه اینکه فشار زیادی هم به زانو وارد شده و به مرور بیماری های مفصلی هم برای راننده ایجاد می شود. در سال ۱۹۸۰ در کشور سوئیس تحقیقی در مورد استفاده از گیربکس های معمولی و اتوماتیک در مسیری به طول ۱۴ کیلومتر انجام شد. پس از اینکه رانندگان مسافت تعیین شده را طی کردند، تحت یک سری آزمایش های فیزیولوژیکی قرار گرفتند و مشخص شد که بین رانندگان حاضر در این آزمایش تفاوت های زیادی از لحاظ فعالیت تحرکی پوست، تعداد ضربان قلب و میزان ترشح هورمون های مختلف وجود دارد به طوری که رانندگانی که در این آزمایش از خودروهای دنده معمولی استفاده می کردند، فعالیت های زیادی در سیستم عصبی شان وجود داشت و قدرت تمرکز بالایی نداشتند.
ضمن اینکه به دلیل فشارهایی که به عضلات پای آنها وارد شده بود، پس از رانندگی قدرت پیاده روی زیادی هم نداشتند در حالی که رانندگان خودروهای دنده اتوماتیک دارای تمرکز بیشتری بوده، ضربان قلب آنها متوسط و از رانندگی هم لذت می بردند. در حال حاضر با افزایش شدت ترافیک در شهرهای بزرگ، استفاده از خودروهای گیربکس اتوماتیک ضروری شده است به طوری که در بسیاری از کشورها همچون استرالیا فقط خودروهای گیربکس اتوماتیک مجوز تردد در شهر را دارند. جالب اینکه در بسیاری از آمارهای تهیه شده در این مورد مشخص شده است که خودروهای مجهز به گیربکس اتوماتیک در کاهش تصادفات هم نقش داشته اند و این در حالی است که از نظر هزینه ساخت، اندازه و حجم گیربکس تفاوت چندانی بین گیربکس های معمولی و اتوماتیک نیست و استفاده از گیربکس های اتوماتیک از استهلاک خودرو نیز جلوگیری به عمل می آورد.
با توجه به موارد مطرح شده، در صورتی که مدیریت و برنامه ریزی دقیق و درستی در یک کشور وجود داشته باشد، استفاده از خودروهای دنده اتوماتیک امری حیاتی است زیرا هم به سود شهر است و هم به سود شهروندان.

منبع:aftabir.com